Hoofdstuk 10: 4e Generatie
Caspar Hertzogh [16] en Marie Catherine Barbillon [17]
Eerken Keumans [24] en Grietjen Penris [25]

Op 21 november 1755 werd in Stein Arnoldus, genoemd Eerken Ceumans, zoon van Mathijs Coomans en Maria Statius, geboren. Hij werd akkerman Op den Berg en later aan de Steskensstraat.

Op 1 oktober 1796 werd Caspar (Joannes Caspar) Hertzogh zoon van Willem Hertzogh [32] en Maria Catharina Bruers [33] te Heerlen geboren. Toen hij in 1828 hertrouwde met Anna Catharina Heuts noemde hij zich Caspar Bruers (naar zijn moeder), waarschijnlijk omdat hij de naam van zijn opgehangen vader niet meer wilde gebruiken. Opvallend is dat hij later zelf ook óók van deelname aan een Bokkerijders-overval in 1797 werd beschuldigd.

In de periode tussen 1771 en 1774 werden ruim driehonderd Bokkerijders terechtgesteld, waarbij de verschillende territoria in de regio samenwerkten.

Keizer Jozef II volgde in 1781 zijn moeder Maria Theresia van Oostenrijk op en bracht een bezoek aan Roermond.
Tussen 1783 en 1785 dreigde een oorlog tussen Oostenrijk en de Republiek. Bij het Verdrag van Fontainebleau (1785) werden onze streken opnieuw verdeeld: 

• In ruil voor enkele Franstalige gebieden werd een aantal andere gebieden Staats (de Gelderse gebieden Obbicht en Papenhoven, Schin op Geul, Oud Valkenburg, Strucht, Schaesberg, klooster St Gerlach)
• Neeritter, St Pieter, Breust en Heel hoorden bij het Prinsbisdom Luik
• Een aantal Rijksonmiddelijke Heerlijkheden (ministaatjes, behorend tot het Duitse Rijk) bleven onafhankelijk tot de Franse tijd (Wylre, Stein, Gronsveld, Wittem en oorspronkelijk ook Elsloo, Terblijt en het kapittel van St Servaas)
• In Maastricht was de situatie nog ingewikkelder: het grootste deel van de stad was tweeherig (condominium van de Hertog van Brabant en de Prins-bisschop van Luik), St Pieter behoorde tot het Prinsbisdom Luik, Tweebergen behoorde tot het kapittel van St Servaas, de gebieden rondom de OL Vrouwekerk en de St Servaaskerk waren onafhankelijke kerkelijke enclaves en ten slotte was er nog de Brabantse Vroenhof.
• Staats Dalhem, met uitzondering van Cadier en Oost werd in 1785 Oostenrijks.

De koning van Pruisen greep in en herstelde in 1787 met een legertje de steeds kleiner geworden macht van stadhouder Willem V van Holland.

Op 29 januari 1788 trouwde in Stein Eerken Ceumans (33 jaar) met de 24‑jarige spinster Margaretha, genoemd Grietjen Penris (ook wel Penders of naar haar moeder Ferong genoemd), dochter van de landbouwer Mathijs Penris en Maria Feron, op 20 maart 1764 in Stein geboren.
Hun kinderen waren: 
1. en 2. de tweelingen Maria en Mathias Keumans, gedoopt op 22 december 1788 in Stein en beiden na 1 dag overleden
2. Maria Keumans, gedoopt op 10 juli 1794 in Stein en in 1796 overleden, 2 jaar oud
4. Josephus Keumans, gedoopt op 19 maart 1797 in Stein en in 1801 overleden, 4 jaar oud
5. Maria Keumans, gedoopt op 26 april 1800 in Stein
6. Mathijs Keumans, gedoopt op 14 februari 1803 (25 pluviose XI) in Stein (zie 1803)

Revolutie en Franse Tijd
Vrijwel tegelijk met de Franse Revolutie begon in 1789 de Brabantse Revolutie tegen Oostenrijk. Een leger onder generaal van der Meersch opereerde vanuit Hasselt en bezette o.a. Leuven, Diest en Brussel (gesteund door de abdijen). Weertse revolutionairen kregen Roermond aan hun zijde.

Keizer Jozef II ontruimde de Oostenrijkse Nederlanden, met uitzondering van Luxemburg.

Het graafschap Loon en de Landen van Overmaas hadden veel meer last van de Luikse Revolutie. Maaseik werd achtereenvolgens bezet door Pruisische troepen (de koning van Pruisen was ook hertog van Kleef!) en door de keurvorst van de Palts (tevens hertog van Gulik). Deze laatste voerde acties uit in het graafschap Loon. De Luikenaren versterkten Hasselt, Tongeren en Bilzen. Aangezien de Luikse aanhangers een rechtstreeks treffen ontweken moesten de troepen uit de Palts zich na verwoestingen en plunderingen op het platteland in de winter van 1790 terugtrekken.
Luikse, Brabantse en Franse vluchtelingen voor de revolutie vestigden zich in Maastricht.

Ook in het hertogdom Limburg kwamen onlusten voor, overigens niet gericht tegen de keizer.
Brabantse patriotten vielen Limburg binnen, maar werden in augustus 1790 weer verdreven door de bevolking.

In november kwamen de Oostenrijkers terug, zodat het keizerlijke gezag in Brabant hersteld werd.

In 1791 stuurde keizer Leopold II (opvolger van Jozef II) een leger naar Luik, waarna de Luikse revolutionairen uitweken naar Frankrijk en een einde kwam aan de Brabantse revolutie.

In 1792 ontstond een oorlog tussen Frankrijk en Oostenrijk/Pruisen. Het leger van de hertog van Brunswijk rukte op naar Parijs. Daar ontstond een opstand en werd de republiek uitgeroepen.

In april viel een Frans revolutionair leger de Oostenrijkse Nederlanden binnen, maar de aanval mislukte. In november volgde een tweede invasie. Luik werd bezet en via de Kempen (bezetting van Hasselt, Sint Truiden en Maaseik) trok het Franse leger in december naar Roermond.
In februari 1793 begon de belegering van Maastricht. In maart sloeg een Oostenrijks - Pruisisch leger de Fransen terug na de Franse nederlaag bij Neerwinden (tussen Tienen en St Truiden), waarmee het gezag van keizer Frans II hersteld was. Heerlen werd veroverd door de Fransen.
Loon bleef doortochtgebied voor Pruisische en Hannoveraanse troepen.

In de tweede helft van 1794 vielen Luik en de Oostenrijkse Nederlanden opnieuw in Franse handen na de slag bij Fleurus. Het graafschap Loon, Sittard en Roermond volgden.
Na 3 weken belegering viel ook Venlo en toen in november ook Maastricht bezet werd door de troepen van Generaal Kleber, waren onze streken volledig in Franse handen.
In december werd het grootste deel van onze regio door de Fransen ondergebracht in het arrondissement Maastricht.
Tijdens de strenge winter van 1794/95 viel ook de rest van de Nederlanden in handen van de Republique Française. Stadhouder Willem V vluchtte naar Engeland.

Zo kwam een einde aan de nog op middeleeuwse opvattingen berustende gezagsverhoudingen en staatsinrichting. Aan de vooravond van de verovering door Frankrijk was het huidige Nederlands Limburg verdeeld over 18 soevereinen: 

• de Staten-Generaal
• de keizer van Oostenrijk
• de koning van Pruisen
• de prinsbisschop van Luik
• de hertog van Gulik
• 13 houders van Vrije Rijksheerlijkheden.

De in april 1795 gesloten Vrede van Basel tussen Frankrijk en Republiek/Pruisen legaliseerde de Franse bezetting van Pruisische gebieden links van de Rijn. De vroegere Pruisische (o.a. Overkwartier), Kleefse en Gulikse (o.a. Born, Melick en Herkenbosch) gebieden werden in 1798 ondergebracht in het Departement van de Roer (hoofdstad Aken). Dit werd pas in 1801 (Vrede van Lunéville) definitief.
In mei werd het Verdrag van Den Haag gesloten: de nieuw opgerichte Bataafse Republiek der Verenigde Nederlanden deed afstand van Maastricht, de Staatse Landen van Overmaas en Staats Overkwartier.

De Fransen voerden een nieuwe bestuursvorm in. Het arrondissement Maastricht, inclusief het vroegere Staats Overkwartier en het oostelijk van de Maas gelegen deel van Oostenrijks Overkwartier werden als Departement Nedermaas deel van de Franse Republiek, met Maastricht als hoofdstad.
In oktober annexeerden de Fransen de vroegere Oostenrijkse gebieden (pas bevestigd in 1797 bij de Vrede van Campo Formio) en het prinsbisdom Luik, inclusief Loon. Al deze gebieden werden eveneens ondergebracht in het Departement Nedermaas, dat nu ging bestaan uit de arrondissementen Maastricht, Hasselt en Roermond.

Bij de plattelandsbevolking ontstond verzet tegen de conscriptie (verplichte Franse krijgsdienst), tegen de officiële Franse taal en tegen de anti-kerkelijke maatregelen.

Ten gevolge van een veldtocht van Napoleon moesten de Oostenrijkers in 1797 de Zuidelijke Nederlanden en het gebied tot aan de Rijn afstaan aan de Fransen (Vrede van Campo Formio).

Bij de volkstelling in 1796 werd Kaspar Hertzogh geregistreerd als domestique, wonend bij Theodor Stevens (ouvrier), Heerlen nr 94.

Kaspar Hertzogh werd beschuldigd van een Bokkerijders-overval in Meerssen; hij werd gewond gearresteerd en vervolgens getortureerd; hij werd vrijgesproken en trouwde in 1797 met Marie Catherine Barbillon.
Eind juli 1797 werd in Havert bij een inbraak in het huis van koopman Cornelis van Kreuchten één van de overvallers door een pistoolschot gewond. Deze Hertogh werd de volgende dag ontdekt in een roggeveld. In het gevang van Gulik lukte het (ondanks tortuur) niet hem iets te laten bekennen. Uiteindelijk werd hij vrijgelaten. Het is niet duidelijk of dit om dezelfde overval gaat.

 
Kaspar Hertzogh (26 jaar) trouwde op 6 mei 1797 (17 floreal 6; akte 95) in Heerlen met de 20-jarige Marie Catherine Barbillon [17] over wie in de archieven geen verdere gegevens werden gevonden. Huwelijksgetuigen waren Henri Boost en Jean Guillaume Eymael.
Marie Catherine is misschien oorspronkelijk afkomstig uit het Waalse of uit Frankrijk en met de revolutionaire troepen meegekomen. We komen personen met de naam Barbillon, Barbeljon of Barbeljongh tegen in Maastricht en Heerlen.
Waarschijnlijk zijn Michael Barbillon en Catharina Dorlo uit Maastricht haar ouders. Zij zou dan geboren zijn in 1741, maar dat klopt niet met het feit dat zij bij haar huwelijk in 1797 als 20 jaar oud en bij haar overlijden in 1822 als ongeveer 56 jaar oud wordt vermeld. Waarschijnlijk zijn Gijsbertus Cornelius en Theodorus Barbillion (vader en peter van Joanna Helena Barbillion) haar (half)broers.
Kinderen uit dit huwelijk:
1. Antoon (Jan Antoon) Hertzog werd geboren op 25 augustus 1799 te Heerlen en is overleden op 12 januari 1863 te Gulpen op 63-jarige leeftijd.
2. Pieter Joseph Hertzog, geboren op 24 mei 1802 (4 prairial X) in Heerlen en de volgende dag gedoopt; hij werd in Heerlen begraven op 11 april 1803. Hij wordt in het frans als Pierre Joseph vermeld.
3. Wilhelmine Hertzog, gedoopt op 20 februari 1804 in Heerlen; zij werd begraven op 5 augustus 1804 te Heerlen (5 mnd oud). Zij wordt in het frans als Guillemine vermeld.
4. Gisbert (Hendrik Gisbert) Hertzog, geboren op 25 september 1815 in Heerlen (zie 1815)
5. Jan (Johan Jakob) Herzog, geboren op 18 april 1819 in Heerlen; hij werd schoenmaker en later landarbeider; hij trouwde met Johanna Maria Gerats uit Schandelen; na haar overlijden hertrouwde hij met Anne Marie Raeven uit Kunrade; zij kregen een dochter. Jan overleed op 83-jarige leeftijd op 30 april 1902 in Schandelen 

Nedermaas 1802

In oktober 1798 begon de Boerenkrijg, een soort guerrilla van de Vlaamse boeren tegen de Franse maatregelen. Deze liep in de zomer van 1799 op niets uit omdat de gehoopte steun van Engeland uitbleef.
In november 1799 pleegde Napoleon Bonaparte in Frankrijk een staatsgreep: het Directoire werd vervangen door een driehoofdig Consulaat, waarvan Napoleon Eerste Consul was.

Er kwam nu een einde aan de godsdienstvervolging. De invoering van de Code Napoleon vormde een enorme verbetering van de rechtspraak. Verder werd de Burgerlijke Stand ingevoerd.

Er ontstond een eerste aanzet tot mechanisatie in de nijverheid. De toestand van het wegennet was zeer slecht. Alleen Maastricht-Aken was tamelijk bruikbaar. Maastricht-Roermond-Venlo, Maastricht-Tongeren, Luik-Tongeren-Hasselt en Luik-Sint Truiden waren slecht. De Maastrichtse brug stond op instorten. In de Franse tijd werd stelselmatig gewerkt aan verbetering van het wegennet, o.a. uit militair oogpunt.

De schapenteelt nam toe en de kwaliteit van de wol werd verbeterd.

Aardappels, die tot nu toe als veevoer werden geteeld, gingen een steeds belangrijker rol spelen in de voedselvoorziening.

In februari 1801 werd de Vrede van Lunéville gesloten: ook de Vrije Rijksheerlijkheden Thorn, Wittem, Gronsveld, enz. kwamen nu officieel bij Nedermaas.

In 1803 waren in de Oostelijke Mijnstreek acht mijnschachten in bedrijf, die aan ca 1500 mensen werk verschaften.

Kaspar Hertzogh was in 1802/04 kleermaker in Heerlen.

Op 18 mei 1803 kroonde Napoleon zich zelf tot keizer. Daardoor werd de Franse republiek een keizerrijk. Napoleon benoemde zijn broer Lodewijk tot koning van Holland en verenigde de Duitse vorsten in de Rijnbond, waarna in 1806 de Duitse keizer de kroon neerlegde (hij bleef wel keizer van Oostenrijk). Het koninkrijk Holland werd in 1810 ingelijfd bij Frankrijk en kreeg een Franse landvoogd.

Enkele textielfabrikanten (o.a. van Clermont in Vaals) kochten weefmachines. Dit was de eerste installatie van machines in fabrieken in Nederland. Ten gevolge van aanloopproblemen bij deze mechanisatie ging van Clermont failliet.

Notarieel Heerlen 28-08-1810 Genoemd Caspars Hertzog en Johanna Helena Barbillon

Een mislukte veldtocht van Napoleon in Rusland, de Slag bij Leipzig en de Winterveldtocht hadden in 1813 tot gevolg dat de Franse troepen moesten wijken voor de geallieerde troepen van Rusland, Pruisen, Oostenrijk, Zweden en Engeland, die vanaf de Rijn oprukten in de richting van de Maas. Willem V van Oranje landde in Scheveningen en aanvaardde de soevereiniteit als koning Willem I.

In januari 1814 trokken de Fransen zich terug uit de departementen Nedermaas en Roer. Alleen Venlo en Maastricht behielden Franse garnizoenen.
Een geallieerd leger trok binnen en bezette Roermond en Maaseik.
Onze regio werd bevrijd door een Russisch leger, waarin de Kozakken berucht werden door hun wangedrag en hun drankzucht. In maart legerde een Zweeds leger onder leiding van de Zweedse kroonprins (vroeger maarschalk van Napoleon) Bernadotte voor Maastricht. De heen en weer trekkende geallieerde legerafdelingen veroorzaakten veel overlast.

Parijs viel en Lodewijk XVIII van Bourbon kwam op de Franse troon. Er werd een wapenstilstand gesloten, waarbij de Franse grenzen van 1792 werden hersteld.

In mei werden Venlo en Maastricht door de Fransen ontruimd en kwamen in Nederlandse handen.

De Europese mogendheden regelden tijdens het Congres van Wenen de Europese verhoudingen na de val van Napoleon:

• de vorstenhuizen werden hersteld in Frankrijk, Spanje en Napels (Bourbon), in Portugal, in Hannover en in Nederland.
• er kwam een zwakke Duitse statenbond, waarin Oostenrijk de leiding kreeg.
• Italië bleef verbrokkeld; Oostenrijk had er veel invloed door het bezit van het Lombardo-Venetiaanse koninkrijk en doordat Habsburgse vorsten aan het bewind kwamen in een aantal Midden - Italiaanse staatjes.
• de gebieden van het huidige Nederland en België werden verenigd.
• Pruisen werd uitgebreid met een deel van de Rijnprovincie en een deel van Saksen.

Koninkrijk der Nederlanden
De bevolking van enkele steden in de regio bedraagt in 1815:
Maastricht  18.000 inwoners
Sittard        3.000 inwoners
Kerkrade    3.000 inwoners
Roermond  4.000 inwoners

Direct na het vertrek van de Fransen eiste de koning van Pruisen, die tevens hertog van Kleef was, het gebied van Nedermaas en Roer op, maar in februari 1815 kwam met Engelse bemiddeling een verdeling tot stand waarbij het huidige Limburg in grote lijnen weer onder gezag van koning Willlem I van Oranje kwam.

In mei 1815 werden de vroegere Generaliteitslanden vrijwel in hun geheel Nederlands. De provincie Limburg ging bestaan uit Nedermaas en het Nederlands deel van Roer (met steden als Maastricht, Roermond, Venlo, Sittard, Hasselt, Tongeren, St Truiden en Maaseik) en kreeg door persoonlijk ingrijpen van Willem I de naam van het oude hertogdom Limburg, waarmee het gebied overigens nauwelijks een binding heeft gehad. Bij het vaststellen van de oostgrens werd Pruisen op een kanonschot afstand van de Maas gehouden. De vestingen Maastricht en Venlo kregen een belangrijke strategische functie.

Kaspar Hertzogh was in 1815 werkman op het kerkhof. Hij kon niet schrijven.
Marie Catherine Hertzogh-Barbillon overleed op 11 januari 1822 te Heerlen, ongeveer 56 jaar oud. (Overlijdensaangifte Heerlen 11-01-1822 Maria Catharina Barbillon; Echtg. Kaspar Hertog).

Op 1 januari 1824 overleed in Stein (Op den Berg) Grietjen Penris (59 jaar), echtgenote van Eerken Ceumans.

In 1828 hertrouwde Kaspar Hertzogh met de 43-jarige Anna Catharina Heuts. Hij noemde zich toen Caspar Bruers (naar zijn moeder), waarschijnlijk omdat hij de naam van zijn opgehangen vader niet meer wilde gebruiken. Huwelijksakte: 0 Datum: 07-06-1828; Bruidegom Joannes Caspar Bruërs Geb 01-10-1769 Heerlen (gedoopt); Bruid Anna Catharina Heuts Geb Heerlen (gedoopt); ouders Maria Catharina Bruërs en Gerard Heuts x Anna Elisabetha Scheepers; Nadere informatie: Bgm wdnr van Maria Catharina Barbillon. 

Op 19 februari 1836 overleed in Stein Eerken Ceumans (81 jaar), weduwnaar van Margaretha Penris.

Kaspar Hertzogh [16], weduwnaar van Marie Catherine Barbillon, overleed op 9 november 1846 in Heerlen op 77-jarige leeftijd. 
Anna Catharina Heuts overleed 24 november 1852 in Heerlen.